توجه به جنسیت مخاطب در امر به معروف و نهی از منکر
دوشنبه, ۲۵ اسفند ۱۳۹۳، ۱۲:۲۷ ق.ظیکی از مواردی که مراعات آن در امر به معروف و نهی از منکر ضروری است شناخت و توجه به جنسیت مخاطب است. امر به معروف و نهی از منکر هرگز نمی تواند و نباید بهانه ای برای ایجاد یا ادامه رابطه دو فرد نا محرم باشد چه اینکه این خود منکری بزرگ و زمینه ساز انحرافات و گناهان دیگر است.
اما این به معنای این نیست که زنان و مردان نباید همدیگر را امر و نهی کنند، از آنجایی که هم قرآن و هم روایات ، گستره این واجب الهی را هم مردان و هم زنان مومن دانسته اند، نمی توان به هر بهانه ای شانه از زیر این مسئولیت خالی کرد لکن باید به چند نکته مهم توجه کرد:
زنان مسئولیت مهم زندگی و رسیدگی به همسر و فرزندان را نیز بر عهده دارند. فرهنگ سازی ابتدا باید از درون و از نزدیک ترین افراد شروع شود. این مهم تحقق نمی یابد مگر با انجام صحیح وظایفی که در قبال آن داریم. متاسفانه شرایط به نحوی تغییر کرده است که کسی که توان کار بیرون از منزل دارد و قابلیت های خاصی کسب کرده، می پندارد آن چنان در قبال جامعه و دیگران مسئول است که از صبح تا پاسی از شب باید بیرون از منزل و در خدمت دیگران باشد و گاهی هم نمی تواند به وظیفه ی مادری یا همسری خود که یکی از اصلی ترین وظایف زنان است و جایگزین هم ندارد، عمل کند.
بعد از خانواده، نوبت به اطرافیان و آشنایان و همسایگان می رسد. همه ما می توانیم و باید که اطرافیان را امر به معروف و نهی از منکر کنیم اما باید توجه داشت که اولویت برای بانوان همیشه با بانوان است و البته مردان نیز باید به مردان تذکر دهند. این نکته البته تا آنجاست که هیچ اضطراری در میان نیست، اما اگر ضرورت ایجاب کند می توان جنس مخالف را هم امر به معروف و نهی از منکر کرد، لکن باید دقت فراوان و البته احتیاط زیادی داشت، چرا که شیطان اولین کسی است که در مواجهه بین دو نا محرم به آنان اضافه می شود!
از دیدگاه قرآن زنان نیز همچون مردان وظیفه امر به معروف و نهی از منکر را بر عهده دارند. حضرت زهرا (س) به امر به معروف و نهی از منکر توجه ویژه دارند و در خطبه تاریخی علاوه بر آنکه امر به معروف را مصلحت اندیشی برای همگان می دانند، خود نیز در همان خطبه شریف به امر به معروف و نهی از منکر مردم می پردازد. اما در همین خطبه ملاحظه می کنیم که تا ضرورت ایجاب نکرده بود، ایشان به امر به معروف مردان مبادرت نکرده و همیشه سعی می کرد که خود را از دید مردان نا محرم دور نگه دارد.
در پایان ذکر این نکته ضروری می نماید که اگر چه این نوشته بیشتر بر محور وظایف بانوان می گشت اما همه این مباحث عام هستند و شامل هم زن و هم مرد می شود. یعنی دقیقا در مورد مردان نیز صادق است و بسیار مهم است که بدانیم تا ضرورت ایجاب نکرده است نمی توان به جنس مخالف امر و نهی کرد.